Aktualności

Sygn. akt  V U /16

WYROK
W  IMIENIU  RZECZYPOSPOLITEJ   POLSKIEJ

Dnia 3 listopada 2016 roku                                  

Sąd Okręgowy w Białymstoku
V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:

Przewodniczący:  SSO E
Protokolant: Anna M
                                                                              
po rozpoznaniu w dniu 24 października 2016 roku w Białymstoku
na rozprawie 
sprawy  AA QQa ZZiego   
przeciwko  Prezesowi Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego 
o ustalenie podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników
na skutek odwołania AA QQa ZZiego 
od decyzji  Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego 
z dnia 7 grudnia 2015 roku     Nr ZU-401-1483/2015 (UNO 7867953)

I.    Oddala odwołanie.
II.    Zasądza od AA QQa ZZiego na rzecz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego kwotę 360 (trzysta sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.





UZASADNIENIE

    Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego decyzją z dnia 07 grudnia 2015 r., na podstawie art. 59 ust. 3, art. 36, art. 5a i art. 52 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2015 r. poz. 704 ze zm.), art. 83a ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 121 ze zm.) w zw. z art. 145 § 1 pkt 5, art. 151 § 1 pkt 2 Kodeksu postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r. poz. 267) uchylił decyzję z dnia 15 lipca 2011 r. w przedmiocie podlegania AA QQa ZZiego ubezpieczeniu społecznemu rolników. Wyjaśnił, że ubezpieczony nie spełnia ustawowego warunku podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników z mocy ustawy przy jednoczesnym prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej.

Powyższa decyzja została w całości zaskarżona przez AA QQa ZZiego. Zaskarżonej decyzji zarzucił:
- obrazę art. 2 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej w związku z przepisami Kodeksu postępowania administracyjnego oraz Rozporządzeniem UE oraz zaufania do organów państwa tj. organu rentowego wobec odstąpienia od zbadania przesłanek podlegania przez niego ubezpieczeniu rolniczemu z mocy prawa przy podejmowaniu decyzji z 15 lipca 2011 r. i poinformowania go o okolicznościach mających znaczenie dla dalszego podlegania rolniczemu ubezpieczeniu społecznemu,

- obrazę prawa materialnego tj. art. 5a ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników, polegającą na stwierdzeniu w zaskarżonej decyzji, iż nie spełnia ustawowych przesłanek do podlegania rolniczemu systemowi ubezpieczeniowemu, podczas gdy spełnia i spełniał przesłanki określone ustawą do bycia objętym ubezpieczeniem społecznym rolników bo jego dochody i ustalony na ich podstawie podatek dochodowy nie przekraczał limitu określonego przez coroczne obwieszczenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju,
- obrazę prawa materialnego art. 2 ustawy z dnia 02 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej wobec dowolnej oceny materiału dowodowego skutkującego poczynienie błędnych ustaleń faktycznych przyjętych za podstawę wydania decyzji polegających na uznaniu, iż jest osobą która prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą w sytuacji, gdy autoryzacja parametrów opryskiwaczy, którą prowadził tylko sezonowo nie miała charakteru ani trwałego, ani ciągłego co wynika wprost z ustaleń dokonanych przez organ.

Wskazując na powyższe wniósł o jej uchylenie i zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie oraz podtrzymał stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji.    

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

    Odwołanie AA QQa ZZiego jest niezasadne.

Ubezpieczony od 01 stycznia 2000 r. prowadził działalność gospodarczą, z której w latach 2003-2014 osiągał przychody. Od 16 września 2015 r. wykonywana działalność została zawieszona. W ramach działalności gospodarczej AA QQ ZZi świadczył usługi, które polegały na badaniu technicznym opryskiwaczy rolniczych.

AA QQ ZZi posiada ogółem 11,19 ha fizycznych, w tym 10,37 ha użytków rolnych, tj. 5,9695 ha przeliczeniowych.

Odwołujący 08 lipca 2011 r. złożył w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Rolników zgłoszenie do ubezpieczenia społecznego rolników, w którym wskazał, że nie prowadzi pozarolniczej działalności gospodarczej.

Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego decyzją z dnia 15 lipca 2011 r. stwierdził podleganie AA QQa ZZiego ubezpieczeniu społecznemu rolników i obowiązek opłacania składek na ubezpieczenie emerytalno-rentowe, wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie od 06 września 2010 r. W standardowej informacji zawartej w druku decyzji odwołujący został pouczony o obowiązku poinformowania w ciągu 14 dni Kasy, o okolicznościach mających wpływ na podleganie ubezpieczeniu i o zmianach tych okoliczności (pkt 1). W punkcie 2 pouczenia wskazano, że rolnik, który podlegając ubezpieczeniu w pełnym zakresie z mocy ustawy, nieprzerwanie co najmniej 3 lata, rozpocznie prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej nie będąc pracownikiem i nie pozostając w stosunku służbowym, nadal podlega ubezpieczeniu społecznemu rolników. Jednocześnie wskazano, że osoby te z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej ubezpieczeniu społecznemu rolników podlegają tylko wówczas, gdy złożą w tej sprawie stosowne oświadczenie w KRUS.

Decyzja powyższa nie była kwestionowana przez ubezpieczonego w związku z tym z upływem terminu do wniesienia odwołania stała się ostateczna.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Białymstoku decyzją z dnia 05 października 2015 r. stwierdził, że AA QQ ZZi jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnym i rentowym oraz wypadkowemu w okresach od 01 czerwca 2003 r. do 05 września 2010 r.

Organ rentowy postanowieniem z dnia 24 listopada 2015 r. wznowił postępowanie w sprawie decyzji ostatecznej z 15 lipca 2011 r.

Niniejsze postępowanie toczy się wskutek odwołania od decyzji z dnia 07 grudnia 2015 r., którą organ rentowy uchylił decyzję z 15 lipca 2011 r. stwierdzającą podleganie ubezpieczeniom społecznym rolników.

W rozpoznawanej sprawie zastosowanie ma przepis art. 83a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 121 ze zm.) w zw. z art. 52 ustawy z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2016 r. poz. 277 ze zm.). Stosownie do ust. 1 tego przepisu prawo lub zobowiązanie stwierdzone decyzją ostateczną Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na to prawo lub zobowiązanie. Natomiast zgodnie z ust. 2 decyzje ostateczne Zakładu, od których nie zostało wniesione odwołanie do właściwego sądu, mogą być z urzędu przez Zakład uchylone, zmienione lub unieważnione na zasadach określonych w przepisach Kodeksu postępowania administracyjnego.

Zawarte w ustawie systemowej odesłanie oznacza, że niezbędne jest uwzględnienie instytucji procesowych przewidzianych w kodeksie postępowania administracyjnego, których zastosowanie umożliwia dokonanie uchylenia, zmiany lub unieważnienia. Do tych instytucji należy zaliczyć przede wszystkim instytucję: wznowienia postępowania (art. 145-152 kpa), odwołalności fakultatywnej (art. 154-155 kpa), stwierdzenia nieważności (art. 156-159 kpa), odwołalności subsydiarnej (art. 161 kpa), uchylenia z powodu niedopełnienia określonych czynności (art. 162 § 2 kpa) oraz uchylenia bądź zmiany na podstawie przepisów szczególnych (art. 163 kpa).

Przesłanki wznowienia postępowania zostały uregulowane przede wszystkim w przepisie art. 145 § 1 kpa i należą do nich sytuacje, w których wznawia się postępowania administracyjne zakończone decyzją ostateczną, jeżeli m. in. wyjdą na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody istniejące w dniu wydania decyzji, nieznane organowi, który wydał decyzję (pkt 5).

Należy zauważyć, że przesłanka wznowienia postępowania wymieniona w przepisie art. 145 § 1 pkt 5 kpa swoim zakresem obejmuje sytuacje, o których mowa w art. 83a ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. W powyższym zakresie za trafne należy uznać stanowisko Sądu Najwyższego w wyroku z dnia 6 czerwca 2013 r., II UK 343/12, zgodnie z którym: wniosek "o wznowienie postępowania" w indywidualnej sprawie zakończonej uprzednio prawomocną decyzją organu rentowego dotyczącą przebiegu ubezpieczeń (art. 83 ust. 1 pkt 2), z powołaniem się na "nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody istniejące w dniu wydania decyzji", podlega rozpoznaniu w trybie przewidzianym w art. 83a ust. 1 lub 3, a nie na podstawie art. 145 kpa.

Przepis art. 83a ust. 1 powołanej ustawy nie określa granic czasowych wydania decyzji w przedmiocie ponownego ustalenia prawa lub zobowiązania stwierdzonego decyzją organu rentowego, co oznacza, że może ona być wydana w każdym czasie, jeżeli zostaną spełnione przesłanki wskazane w tym przepisie (por. powołany wyżej wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 października 2014 r., II UK 594/13).
Odnosząc powyższe rozważania do stanu faktycznego sprawy, należy wskazać, że nowymi okolicznościami w rozumieniu art. 83a ust. 1 ustawy systemowej i to nie znanymi organowi było powzięcie przez rolniczy organ rentowy wiadomości, że AA QQ ZZi od dnia 01 stycznia 2000 r. prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie dokumentów – wniosku Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z 20 kwietnia 2015 r. oraz zaświadczenia z 29 maja 2015 r. wystawionego przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w Wysokiem Mazowieckiem, który wskazał, że AA QQ ZZi został wpisany do rejestru podatników prowadzonego przez urząd jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą od 2003 r., z której w latach 2003-2014 osiągał przychody (k. 12,15 akt KRUS). Po wpłynięciu tych dokumentów, organ rentowy podjął postępowanie wyjaśniające. Pismem z dnia 06 października 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Białymstoku poinformował KRUS, że w dniu 05 października 2015 r. została wydana decyzja stwierdzająca podleganie ubezpieczeniom społecznym AA QQa ZZiego (k. 24-26 akt KRUS). Ubezpieczony 16 listopada 2015 r. złożył oświadczenie, że od 2010 r. prowadzi działalność gospodarczą. Załączył przy tym kserokopię podatkowej księgi przychodów i rozchodów (k. 29-69 akt KRUS). Z zaświadczenia Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, wynika że AA QQ ZZi od 01 stycznia 2000 r. rozpoczął wykonywanie działalności gospodarczej (k. 71-76 akt KRUS).

Przy czym, składając w dniu 08 lipca 2011 r. wniosek o objęcie ubezpieczeniem społecznym rolników, skarżący nie poinformował KRUS o prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej, a wręcz wprowadził organ rentowy w błąd - złożył oświadczenie, że na dzień zgłoszenia do ubezpieczenia nie jest zatrudniony poza rolnictwem, jak również nie prowadzi pozarolniczej działalności gospodarczej (k. 1 akt KRUS). Ponadto, okoliczności objęte dokumentacją zgromadzoną w aktach KRUS AA QQ ZZi potwierdził. w zeznaniach złożonych w dniu 14 lipca 2016 r. - potwierdził zarówno fakt prowadzenia działalności gospodarczej od 2000 r., jak i zatajenie tego faktu przed organem rentowym, w momencie składania wniosku o objęcie ubezpieczeniem społecznym rolników.

W związku z powyższym, wskazać należy, że zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem Sądu Najwyższego, w przypadku ponownego ustalenia przez organ rentowy z urzędu tytułu podlegania (niepodlegania) ubezpieczeniu społecznemu wynikającemu z istotnych okoliczności istniejących przed wydaniem wcześniejszej decyzji ostatecznej (zatajenie faktu podlegania ubezpieczeniu społecznemu osób prowadzących pozarolniczą działalność), ponownie wydana deklaratoryjna decyzja o niepodleganiu rolniczemu tytułowi ubezpieczenia społecznego wywołuje skutek z mocą wsteczną - art. 83a ustawy systemowej w związku z art. 52 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 19 września 2007 r., III UK 39/07, OSNP 2008/21-22/330 i z dnia 16 września 2009 r., I UK 109/09, OSNP 2011/9-10/132). We wskazanych okolicznościach, wydanie decyzji o objęciu ubezpieczeniem społecznym rolników było dotknięte od początku wadą prawną wywołaną faktem zatajenia podlegania innemu tytułowi ubezpieczenia społecznego. W niniejszej sprawie zaskarżona decyzja jest zatem decyzją deklaratoryjną stwierdzającą nie tyle ustanie, co niepodleganie przez AA QQa ZZiego z mocą wsteczną rolniczemu ubezpieczeniu społecznemu i wydana została nie dlatego, że nastąpiła zmiana w stanie faktycznym lub prawnym, ale dlatego, że ujawnione zostały nowe okoliczności istniejące przed wydaniem wcześniejszej decyzji, które od początku stanowiły przeszkodę do objęcia skarżącego rolniczym tytułem ubezpieczenia społecznego (por. powołany wyżej wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 września 2007 r., III UK 39/07). Prawidłowość wydania przez organ rentowy decyzji korygującej z mocą wsteczną uprzednio ustalony bezpodstawnie tytuł rolniczego ubezpieczenia społecznego potwierdza także wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 czerwca 2008 r., II UK 312/07 (LEX nr 528611). Jedynie wydanie przez organ rentowy decyzji zmieniającej z mocą wsteczną w sytuacji błędnej oceny znanych uprzednio organowi rentowemu faktów należałoby uznać za nieprawidłowe (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 lutego 2010 r., II UK 187/09, OSNP 2011/15-16/216). Za właściwą podstawę prawną wydania zaskarżonej decyzji należało uznać zatem art. 83a ust. 1 ustawy systemowej. Niepowołanie jednak tego przepisu przez organ rentowy nie powoduje jednak nieważności decyzji czy jej merytorycznej wadliwości (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 21 maja 2013 r., III AUa 1053/12, LEX nr 1331020).

Zgodnie z art. 7 ust. 1 i art. 16 ust. 1 pkt 1  ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników ubezpieczeniu wypadkowemu, chorobowemu i macierzyńskiemu oraz ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu na podstawie ustawy podlega rolnik, którego gospodarstwo obejmuje obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego lub dział specjalny. Przepisów tych nie stosuje się jednak do osoby, która podlega innemu ubezpieczeniu społecznemu lub ma ustalone prawo do emerytury lub renty, lub ma ustalone prawo do świadczeń z ubezpieczeń społecznych (art. 16 ust. 3 ustawy).

Stosownie do treści art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń osoby prowadzące działalność gospodarczą podlegają z tego tytułu obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu. Zgodnie natomiast z art. 8 ust. 6 ustawy, za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się, między innymi, osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych. Zgodnie z art. 13 pkt 4 ustawy systemowej, obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu podlegają osoby prowadzące pozarolniczą działalność - od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.

AA ZZi w okresie objętym decyzją z 15 lipca 2011 r. stwierdzającą podleganie ubezpieczeniu społecznemu rolników prowadził działalność gospodarczą i zgodnie z art. 5a ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników nie spełniał warunków do podlegania ubezpieczeniu rolniczemu, gdyż nie podlegał temu ubezpieczeniu nieprzerwanie przez 3 lata przed rozpoczęciem działalności gospodarczej.

Mając powyższe na uwadze na mocy art. 477 14 § 1 kpc orzeczono jak w pkt I sentencji wyroku.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 kpc i 99 kpc w zw. § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 1804).


 





ubezpieczenie w KRUSI-e a działalność gospodarcza pozarolnicza.

prowadzenie spraw ubezpieczeniowych adwokat Białystok

cennik usług w kancelarii adwokackiej w sprawach przeciwko KRUSO-wi

pomoc prawna w sprawie ubezpieczeniowej

ile kosztuje porada prawna u adwokata