Aktualności

Sygn. akt II Cz /18


POSTANOWIENIE
                                                      Dnia 24 maja 2018 r.

Sąd Okręgowy w Białymstoku II Wydział Cywilny Odwoławczy
w składzie:
Przewodniczący:    SSO J  
Sędziowie:    SSO B
    SSO E  
po rozpoznaniu w dniu 24 maja 2018 r. w Białymstoku
na posiedzeniu niejawnym
sprawy z wniosku  F N Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowo - akcyjna z siedzibą we W
z udziałem B S
ze skargi na czynności Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Białymstoku E w postaci postanowienia z dnia 7 grudnia 2017 roku w sprawie Km /16 na skutek zażalenia wierzyciela
od postanowienia Sądu Rejonowego w Białymstoku
z dnia 22 stycznia 2018 r. sygn. akt II Co  /18

postanawia:
I.    oddalić zażalenie,
II.    zasądzić od wierzyciela na rzecz dłużniczki kwotę 137 (sto trzydzieści siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postepowania zażaleniowego.


UZASADNIENIE

    Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy w Białymstoku zwolnił dłużniczkę B od kosztów sądowych w postępowaniu skargowym (pkt 1), na zasadzie art. 759 § 2 k.p.c. zmienił pkt. 2 postanowienia Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Białymstoku E z dnia 7 grudnia 2017 r. wydanego w sprawie egzekucyjnej /16 w ten sposób, że wyeliminował przyznane wierzycielowi koszty zastępstwa prawnego w postępowaniu egzekucyjnym sygn. Km /16 (pkt 2) oraz na zasadzie art. 759 § 2 k.p.c. zmienił pkt 2 postanowienia Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Białymstoku E z dnia 7 grudnia 2017 r. wydane w sprawie egzekucyjnej Km /16 w ten sposób, że uzupełnił go o zobowiązanie wierzyciela do zwrotu dłużniczce poniesionych przez nią kosztów postępowania egzekucyjnego w kwocie 846,25 zł (pkt 3).

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia w pkt 2 i 3 Sąd Rejonowy wskazał, że dnia 4 stycznia 2018 r. dłużniczka wniosła do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Białymstoku E pismo domagając się uzupełnienia postanowienia z dnia 7 grudnia 2017 r. o umorzeniu postępowania egzekucyjnego i ustaleniu jego kosztów wydanego w sprawie egzekucyjnej Km 244/16 - w ten sposób, aby Komornik orzekł o obowiązku zwrotu przez komornika na rzecz dłużniczki pobranych od niej kosztów postępowania egzekucyjnego (846,25 zł) oraz o jednoznaczne wskazanie od kogo zostały przyznane koszty zastępstwa prawnego w postępowaniu egzekucyjnym. Skoro bowiem podstawą umorzenia postępowania egzekucyjnego jest utrata mocy tytułu wykonawczego, to kosztami tegoż postępowania w całości obciążyć należało wierzyciela. W przypadku odmowy uzupełnienia ww. postanowienia przez Komornika dłużniczka wniosła o potraktowanie pisma jako skargi na zaniechanie komornika i przekazanie pisma sądowi.

Uzasadniając zaskarżoną czynność Komornik wskazała, iż skarga uległaby uwzględnieniu (w ten sposób, że całością kosztów postępowania obciążono by wierzyciela) jednak postanowienie z dnia 7 grudnia 2017 r. o umorzeniu postępowania egzekucyjnego i ustaleniu jego kosztów na datę wpływu ww. pisma do Komornika było już prawomocne, ponadto komornik nie może uwzględnić skargi w części.

Sąd I instancji ustalił, że postępowanie w sprawie Km /16 wszczęte zostało na podstawie tytułu egzekucyjnego - nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym wydanego przez Sąd Rejonowy dla Warszawy Mokotowa w Warszawie z dnia 7 grudnia 2004 r., sygn. I Nc 9793/04, zaopatrzonego w klauzulę wykonalności postanowieniem Sądu Rejonowego dla Warszawy Mokotowa w Warszawie z dnia 17 stycznia 2014 r., sygn. I Co /13. Postanowieniem z dnia 7 grudnia 2017 r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Białymstoku E umorzyła postępowanie egzekucyjne w sprawie Km /16 - na podstawie art. 825 pkt 2 k.p.c. Podstawę rozstrzygnięcia stanowił wniosek dłużniczki, do którego załączono postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 9 sierpnia 2017 r., sygn. V Cz /17, który zmienił postanowienie Sądu Rejonowego dla Warszawy Mokotowa w Warszawie z dnia 17 stycznia 2014 r., sygn. I Co /13 i oddalił wniosek o nadanie klauzuli wykonalności tytułowi egzekucyjnemu - nakazowi zapłaty z dnia 7 grudnia 2004 r., sygn. I Nc /04. Sąd wskazał, iż wierzyciel w załączniku indywidualizującym wierzytelność służącą wobec B wskazał inną datę urodzenia i inny nr PESEL niż wskazała uczestniczka. Komornik postanowił przyznać koszty zastępstwa prawnego w postępowaniu egzekucyjnym w kwocie 300 zł - w uzasadnieniu postanowienia precyzując, iż koszty przyznano na rzecz wierzyciela. Komornik stwierdził, iż koszty postępowania (ustalone na kwotę łączną 1.069,82 zł) zostały poniesione przez dłużniczkę do kwoty 846,25 zł i na podstawie art. 49.2a w zw. z art. 49.4 u.k.s.e. nakazał zwrot przez wierzyciela na rzecz organu egzekucyjnego kwoty 223,57 zł.

Sąd Rejonowy uznał, że skarga dłużniczki dotyczyła zaniechania uzupełnienia postanowienia przez komornika (art. 321 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.) i przyjął, iż została wniesiona w terminie. Skoro żądanie skargi dotyka postanowienia prawomocnego, rozważyć należało wydanie zarządzeń nadzorczych - mając na uwadze sygnalizowane przez skarżącą nieprawidłowości.

Sąd I instancji odniósł się do instytucji nadzoru judykacyjnego sprawowanego przez sąd z urzędu na podstawie art. 759 § 2 k.p.c. oraz treści art. 49 u.k.s.e. i art. 824 § 1 pkt 4 k.p.c., a także przepisu art. 770 k.p.c.

Powołując się na orzecznictwo Sądu Najwyższego w sprawach egzekucyjnych Sąd Rejonowy wskazał na zasadę odpowiedzialności dłużnika za koszty egzekucji i na odpowiedzialność wierzyciela za koszty niecelowego lub bezpodstawnego wszczęcia lub przeprowadzenia egzekucji. Nadmienił, że ocena, czy egzekucja została wszczęta lub przeprowadzona niecelowo lub bezpodstawnie, uwarunkowana jest okolicznościami konkretnej sprawy. Istotne dla tej oceny są  przyczyny umorzenia postępowania. Co do przyznania zwrotu kosztów obrony dłużnikowi, działając na podstawie art. 98 § 1 w związku z art. 13 § 2 k.p.c. Sąd Rejonowy stwierdził, że bez wątpienia władny jest uczynić to sąd rozpatrujący skargę dłużnika na postanowienie komornika co do kosztów postępowania egzekucyjnego. Sąd podkreslił, że uchylenie klauzuli wykonalności w niniejszej sprawie nastąpiło z uwagi na wadliwe wskazanie przez wierzyciela danych indywidualizujących dłużnika - stąd nie budzi wątpliwości, iż koszty postępowania egzekucyjnego sygn. akt Km 4/16 winny obciążać wierzyciela.

Zażalenie na powyższe postanowienie wniósł wierzyciel zaskarżając je w całości zarzucając mu:
-  naruszenie art. 759 § 2 k.p.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i zmienienie pkt 2 postanowienia Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Białymstoku E z dnia 07.12.2017 r. wydanego w sprawie egzekucyjnej sygn. Km 4/16 oraz jego uzupełnienie, podczas gdy opłaty egzekucyjne zostały ustalone prawidłowo i nie zachodziła przesłanka do ich zmiany,
-  naruszenie art. 770 k.p.c. poprzez jego błędną interpretację i w konsekwencji zdjęcie z dłużnika obowiązku poniesienia kosztów egzekucji, w sytuacji gdy istniały wszelkie podstawy do obciążenia dłużnika niniejszymi kosztami.

Wobec powyższych zarzutów skarżący wniósł o:
a)    uchylenie zaskarżonego postanowienia,
b)    zasądzenie od dłużnika na rzecz wierzyciela kosztów postępowania zażaleniowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

SĄD OKRĘGOWY ZWAŻYŁ CO NASTĘPUJE:
    
Zażalenie nie zasługiwało na uwzględnienie.
   
Zdaniem Sądu Okręgowego niezasadnie skarżący powołując się na uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 26.10.2016 roku (III CZP 63/16) zarzucił, że Sąd I instancji wydając zaskarżone postanowienie naruszył przepis art. 759 § 2 kpc.
   
Wskazać bowiem należy, że w powyższej uchwale Sąd Najwyższy uznał jedynie, że art. 759 § 2 kpc nie stanowi podstawy do obniżenia przez sąd z urzędu prawidłowo ustalonych opłat egzekucyjnych. Jednocześnie w uzasadnieniu tej uchwały przypomniano, że w orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjęto, ze zmiana prawomocnego postanowienia o ustaleniu kosztów postępowania egzekucyjnego może nastąpić z urzędu na podstawie art. 759 § 2 kpc, gdy ustalono je w sposób nieprawidłowy. W tym zakresie Sąd Najwyższy dał zdecydowany prymat zasadzie legalizmu działania komornika i przyjął, że nie można tolerować sytuacji, w której komornik dokonuje błędnej wykładni przepisów o kosztach, a następnie broni się przed poddaniem tej kwestii nadzorowi sądu zarzutem prawomocności swojego postanowienia (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 19.04.2007 r. III CZP 16/07).
   
W niniejszej sprawie Sąd I instancji w zaskarżonym postanowieniu nie dokonywał korekty prawidłowo ustalonych opłat egzekucyjnych, lecz z uwagi na stwierdzenie, że egzekucja była niecelowa wyeliminował z kosztów postępowania egzekucyjnego koszty zastępstwa prawnego wierzyciela oraz uzupełnił postanowienie Komornika z dnia 7 grudnia 2017 roku przez zobowiązanie wierzyciela do zwrotu dłużniczce poniesionych przez nią kosztów postępowania egzekucyjnego.
   
Zdaniem Sądu Okręgowego należy uznać, że taka zmiana postanowienia Komornika o kosztach była dopuszczalna w ramach stosowania art. 759 § 2 kpc.
   
Zasadnie także Sąd I instancji przyjął, że koszty postępowania egzekucyjnego powinien ponieść wierzyciel, pomimo obowiązywania zasady z art. 770 kpc pokrywania kosztów przez dłużnika. Zgodzić się bowiem należy z Sądem Rejonowym, że wszczęcie egzekucji okazało się bezpodstawne, a poniesione przez dłużniczkę koszty niecelowe.
   
Niewątpliwie bowiem przyczyną umorzenia postępowania egzekucyjnego było uchylenie klauzuli wykonalności z uwagi na wadliwe wskazanie przez wierzyciela danych indywidualizujących dłużnika. W takiej zaś sytuacji  stanowisko Sądu I instancji, że nie było podstaw do wszczynania egzekucji wobec dłużniczki B  należy uznać za prawidłowe. 

Zauważenia przy tym wymaga, że uprawnienie do badania i oceny zasadności wszczęcia egzekucji oraz przyczyn umorzenia postępowania egzekucyjnego należało do Sądu, a nie do Komornika (patrz postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27.09.2012 roku (III CZP 47/12, LEX nr 1222122 i powołane tam orzecznictwo).

Zdaniem Sądu Okręgowego argumentem do uwzględnienia zażalenia i zmiany zaskarżonego postanowienia nie mogą być podnoszone w piśmie wierzyciela z dnia 06.04.2018 roku twierdzenia o wydaniu przez Sąd Rejonowy dla Warszawy Mokotowa w Warszawie w sprawie XVI Co 457/18 nowego postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności nakazowi zapłaty przeciwko dłużniczce (k. 58). 

Okoliczność ta bowiem nie została udowodniona. Ponadto o ocenie celowości wszczęcia postępowania egzekucyjnego i tego kto ma ponieść jego koszty zadecydowała przyczyna umorzenia postępowania egzekucyjnego istniejące w dacie wydania przez Komornika postanowienia o umorzeniu. Skoro było  nią uchylenie postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności z powodu błędu wierzyciela, to koszty tego postępowania powinien ponieść wierzyciel. Wskazać przy tym należy, że skarżący nie składał skargi na postanowienie o umorzeniu postępowania, nie informował też Komornika, że złożył nowy wniosek o nadanie klauzuli wykonalności i nie wnosił o zawieszenie postępowania egzekucyjnego do czasu rozstrzygnięcia tego nowego wniosku. 

O ile zatem rzeczywiście wierzyciel będzie dysponował przeciwko dłużniczce      nowym tytułem egzekucyjnym będzie mógł wszcząć kolejne postępowanie egzekucyjne.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy nie podzielił zarzutów i wniosków zażalenia i na mocy art. 385 kpc w zw. z art. 397 § 2 kpc i art. 13 § 2 kpc orzekł jak w sentencji.

O kosztach zastępstwa prawnego dłużniczki w postępowaniu zażaleniowym, wobec złożenia w odpowiedzi na zażalenie wniosku, Sąd orzekł na podstawie art. 98 kpc w zw. z  § 10 ust. 2 pkt. 1 i § 8 pkt. 8 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. 2015.1800 ze zm.).

skarga na komornika adwokat Białystok

koszty w egzekucji  zaskarżenie postanowienia komornika

opłata od skargi na komornika

prowadzenie spraw o egzekucję adwokat Białystok